Posts Tagged "Δυσλεξία"

13Ιαν2014

Οι μαθησιακές διαταραχές περιγράφηκαν για πρώτη φορά το 1828, από το Γάλλο γιατρό Jean Mark Gaspard Itard, μαθητή του φιλοσόφου Jean Jacques Rousseau, στην ανακοίνωσή του στη Βασιλική Ακαδημία της Γαλλίας, όπου εξέθετε τις προσπάθειες που έκανε για να θεραπεύσει τον Victor, το «λυκάνθρωπο» από το δάσος της Avignon.1

Στο τέλος του 19ου αιώνα, το ενδιαφέρον για τις μαθησιακές διαταραχές συνδυάστηκε με την εφαρμογή της υποχρεωτικής βασικής εκπαίδευσης των παιδιών. Αυτή την περίοδο, Βρετανοί, Γάλλοι και Γερμανοί νευρολόγοι δημοσίευσαν περιγραφές ενηλίκων, που μετά από τραυματισμό συγκεκριμένων περιοχών του εγκεφάλου παρουσίασαν διαταραχή στην αναγνωστική τους ικανότητα.

[…]

4Ιαν2014

Υπάρχουν πολλές θεωρίες στην παγκόσμια βιβλιογραφία, οι οποίες περιγράφουν τους αιτιολογικούς παράγοντες για την δυσλεξία. Οι θεωρίες αυτές συνοψίζονται σε τρεις κύριες κατηγορίες:

  • Βιολογικές θεωρίες – περιλαμβάνουν θεωρίες που αφορούν την ανάπτυξη του εγκεφάλου και την λειτουργία του,
  • Γνωστικές θεωρίες – περιλαμβάνουν θεωρίες επεξεργασίας της πληροφορίας, μνήμης και σκέψης,
  • Γενετικές θεωρίες – περιλαμβάνουν τους κληρονομικούς παράγοντες σε παιδιά με ειδική δυσλεξία.

[…]

24Νοέ2013

Η μάθηση της γραφής και της ανάγνωσης αποτελεί μια από τις βασικότερες ικανότητες του σύγχρονου ανθρώπου μέσω του εκπαιδευτικού συστήματος, του οποίου ο βασικός στόχος είναι η εξειδίκευση του ατόμου μέσω του σχολείου. Το παιδί με δυσκολίες στην ανάγνωση και στην γραφή, και κατά συνέπεια και στην μάθηση και απόκτηση γνώσεων, δεν μπορεί να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του έναντι του σχολείου, έτσι ώστε να μην είναι σε θέση να προχωρήσει μέσω του εκπαιδευτικού συστήματος στα ανώτερα επίπεδα και έτσι μειώνεται η πιθανότητα για επιτυχία στην επαγγελματική καριέρα. Για τον σύγχρονο άνθρωπο η επαγγελματική επιτυχία αποτελεί ίσως τον πιο σημαντικό στόχο της ζωής του και για τον λόγο αυτό η διάγνωση και η θεραπεία των διαταραχών, οι οποίες επιδρούν στην εκπαιδευτική του πορεία γίνονται επιβεβλημένες. Το άτομο που δεν μπορεί να τα καταφέρει στο σχολείο είναι «βάρος» στην υποχρεωτική εκπαίδευση, η οποία καλείται ή να το βοηθήσει ή να το περιθωριοποιήσει, κάτι που φαίνεται να συμβαίνει τα τελευταία χρόνια, ειδικότερα στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα.

Από την άλλη πλευρά είναι ξεκάθαρα τα προβλήματα που προκαλούνται στο ίδιο το δυσλεκτικό παιδί, το οποίο βλέπει ότι δεν μπορεί να μάθει αυτό που τα υπόλοιπα παιδιά μπορούν, αν και καταβάλει μεγάλες προσπάθειες και δαπανά τον περισσότερο από τον χρόνο του αλλά χωρίς επιτυχία. Σταδιακά το παιδί, καθώς αρχίζει να αντιλαμβάνεται τον εαυτό του και τις ικανότητές του, συγκρίνοντας τις γνώσεις του και ίσως και τους βαθμούς του με τα άλλα παιδιά, κάτω από την πίεση των γονιών και των δασκάλων που δεν μπορούν να κατανοήσουν την φύση του προβλήματος που αντιμετωπίζει το παιδί, κάτω από την επίδραση του εκπαιδευτικού συστήματος που επιθυμεί την παραγωγή, με δαπάνη του ελάχιστου χρόνου και με ελάχιστα μέσα, ολοκληρωμένων ανθρώπων έτοιμων για ένταξη στην παραγωγική διαδικασία, αρχίζει να χάνει τον αυτοσεβασμό του και σταματά να προσπαθεί, σίγουρο πλέον ότι δεν θα τα καταφέρει όσο και αν προσπαθήσει. Έτσι, κάθε ελπίδα για εξέλιξη του παιδιού χάνεται και το άτομο απομονώνεται από το περιβάλλον, χάνει την θέληση για μια καλύτερη ζωή, αντιστέκεται σε κάθε προσπάθεια για βοήθεια από τους άλλους, εντάσσεται σε μια προβληματική ψυχολογική κατάσταση, η οποία μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στην εγκληματικότητα.

Αναγκαίο είναι στις μέρες μας, να δοθεί έμφαση στις γλωσσικές διαταραχές, να εξηγηθούν οι αιτίες που οδηγούν στο πρόβλημα και να προταθούν κατάλληλες μέθοδοι για αποκατάσταση μέσω τις ατομικής παρέμβασης, γρήγορα και έγκαιρα. Από την βιβλιογραφική ανασκόπηση φαίνεται ότι οι ειδικοί που ασχολούνται με τα προβλήματα του γραπτού λόγου, ειδικότερα στην Ελλάδα, δίνουν διαφορετικούς ορισμούς, και κατά συνέπεια προτείνουν διαφορετικές μεθόδους για αξιολόγηση και αποκατάσταση, συχνά αγνοώντας τα ευρήματα των διαφορετικών επιστημών, εστιάζοντας τις προσπάθειές τους πάνω στην δική τους επιστήμη, συχνά με αποτέλεσμα την επιπλέον σύγχυση γύρω από το έτσι κι αλλιώς σύνθετο πρόβλημα της δυσλεξίας. Είναι ξεκάθαρο ότι ο ρόλος της διεπιστημονικής συνεργασίας στην έρευνα της δυσλεξίας είναι απολύτως αναγκαία, λόγω του ότι η παρουσίαση του προβλήματος μονόπλευρα, από την πλευρά μιας μοναδικής επιστήμης, δεν μπορεί να εμφανίσει σοβαρά και χρήσιμα αποτελέσματα, και κατά συνέπεια συσκοτίζει τις αιτίες, τα συμπτώματα και τις αποκαταστατικές μεθόδους της δυσλεξίας.

Ανδρέας Ν. Μπέσσας

7Μαρ2012

Συχνό ερώτημα και πρόβλημα των λογοθεραπευτών κατά την έναρξη του αποκαταστατικού προγράμματος σε περιπτώσεις παιδιών με δυσλεξία, είναι η καταγραφή και ταξινόμηση των συμπτωμάτων τους και η ταξινόμησή τους ιεραρχικά, ακολουθώντας τον απαράβατο κανόνα της λογοπαθολογίας της σειριοθέτησης των αποκαταστατικών διαδικασιών σύμφωνα με την φυσιολογική εξέλιξη των παιδιών.
Πως όμως μπορούμε να ακολουθήσουμε την φυσιολογική πορεία ανάπτυξης των ικανοτήτων γραφής και ανάγνωσης σε ένα τεχνητό γλωσσικό σύστημα, όπως είναι ο ανθρώπινος γραπτός λόγος; Υπάρχει φυσιολογική πορεία εξέλιξης της γραφής και της ανάγνωσης;
Η απάντηση είναι όχι! Ο γραπτός λόγος αποτελεί ένα ανθρώπινο δημιούργημα, μια προσπάθεια απεικόνισης του προφορικού λόγου, η οποία αν και περιλαμβάνει πολλά εξελικτικά χαρακτηριστικά (ειδικότερα σε γλώσσες με μακρόχρονη ιστορία όπως η Ελληνική), εντούτοις παραμένει ατελές ανθρώπινο δημιούργημα, το οποίο εκούσια μαθαίνεται από τον άνθρωπο, σε αντίθεση με τον προφορικό, στον οποίο η εκμάθηση συντελείται ακούσια.
Για τον λόγο αυτό ο σχεδιασμός ενός αποκαταστατικού προγράμματος δεν μπορεί να ακολουθήσει κάποια σειρά αυτόματης φυσιολογικής εξέλιξης, ούτε κάποια σειρά σύμφωνα με το σχολικό πρόγραμμα εκπαίδευσης (το οποίο έχει ήδη αποτύχει στην προσπάθεια εκμάθησης του γραπτού λόγου).
Η απάντηση είναι όχι! Ο γραπτός λόγος αποτελεί ένα ανθρώπινο δημιούργημα, μια προσπάθεια απεικόνισης του προφορικού λόγου, η οποία αν και περιλαμβάνει πολλά εξελικτικά χαρακτηριστικά (ειδικότερα σε γλώσσες με μακρόχρονη ιστορία όπως η Ελληνική), εντούτοις παραμένει ατελές ανθρώπινο δημιούργημα, το οποίο εκούσια μαθαίνεται από τον άνθρωπο, σε αντίθεση με τον προφορικό, στον οποίο η εκμάθηση συντελείται ακούσια.
Για τον λόγο αυτό ο σχεδιασμός ενός αποκαταστατικού προγράμματος δεν μπορεί να ακολουθήσει κάποια σειρά αυτόματης φυσιολογικής εξέλιξης, ούτε κάποια σειρά σύμφωνα με το σχολικό πρόγραμμα εκπαίδευσης (το οποίο έχει ήδη αποτύχει στην προσπάθεια εκμάθησης του γραπτού λόγου).
Για μια πλήρη θεραπευτική προσέγγιση επιβάλλεται η διαφοροποίηση των συμπτωμάτων σύμφωνα με το είδος της γνωστικής ανεπάρκειας που οδηγεί στην ελλειμματική ανάγνωση και γραφή.

Σημαντικός παράγοντας κατά την αξιολόγηση της κάθε περίπτωσης, είναι η έρευνα των γνωστικών ικανοτήτων των παιδιών, και ειδικότερα των ικανοτήτων που αφορούν την λεκτική μνήμη, προσοχή και επεξεργασία. Οι πληροφορίες αυτές, αν και δύσκολα ανιχνεύσιμες σε παιδιά με δυσλεξία (λόγω της ηλικίας τους) μπορούν να διαφωτίσουν τις σύνθετες πτυχές της δυσλεκτικής διαταραχής και να υποβοηθήσουν στον σχεδιασμό του αποκαταστατικού προγράμματος.
Ταυτόχρονα, ο λογοθεραπευτής θα πρέπει να γνωρίζει και να μπορεί να ανιχνεύει τα διάφορα λάθη στην ανάγνωση και στην γραφή, και να μπορεί να τα ταξινομήσει σε διαφορετικές κατηγορίες, σύμφωνα με την γνωστική ανεπάρκεια που οδηγεί σε αυτά. Σύγχρονες έρευνες έχουν αποδείξει την ύπαρξη 3 βασικών κατηγοριών – λάθη ακουστικής-γνωστικής επεξεργασίας, λάθη οπτικής-χωροτακτικής επεξεργασίας και λάθη γλωσσικής-γνωσιακής επεξεργασίας.

Εστιάζοντας στην κυρίαρχη διαταραχή του κάθε παιδιού, ο λογοθεραπευτής μπορεί γρήγορα και εύκολα να επιτύχει μια πλήρη αποκατάσταση των συμπτωμάτων της δυσλεξίας, χωρίς να ταλαιπωρείται και ο ίδιος, προσπαθώντας να επιτύχει το επιθυμητό αποτέλεσμα, και το παιδί, καταβάλλοντας τις λιγότερες δυνατές προσπάθειες, και οι γονείς, αισθανόμενοι το αποτέλεσμα της θεραπείας.



Ανδρέας Ν. Μπέσσας, PhD.S.L.P.
Λογοπαθολόγος – Ειδικός παιδαγωγός
Ειδικός αποκαταστατικός ακοολόγος



SHARE THIS WITH:

27Φεβ2012

Η δυσλεξία ή η «ειδική εξελικτική δυσλεξία» όπως είναι ο πλήρης όρος, είναι η δυσκολία στην κατάκτηση του γραπτού λόγου από παιδιά χωρίς αισθητηριακά, νοητικά και άλλα νευροψυχικά ελλείμματα. Κατά τα σχεδόν 100 χρόνια από την «ανακάλυψη» της δυσλεξίας, πολλοί όροι έχουν προταθεί και έχουν καθοριστεί για την αναφορά σε αυτή τη μαθησιακή δυσκολία. Οι κύριες ονομασίες που έχουν χρησιμοποιηθεί είναι: εγγενής αμβλυωπία, εγγενής λεξική τύφλωση, ειδική καθυστέρηση στην ανάγνωση, ειδική αναπτυξιακή δυσλεξία και άλλες (Πόρποδας, 1997, Riddick, 1996, Salkind, 2006).

[…]

12Ιαν2012
Η μελέτη της δυσλεξίας αποτελεί αντικείμενο έρευνας και προβληματισμού τα τελευταία χρόνια, ερευνητών πολλών διαφορετικών ειδικοτήτων, ως σύγχρονο πρόβλημα με αρκετά σύνθετη δομή, το οποίο συχνά δίνει την εντύπωση ενός τεραστίου και πολύπλευρου θέματος, το οποίο είναι σχεδόν αδύνατο να ερευνηθεί ολοκληρωτικά. Μεγάλο μέρος των μαθητών βρίσκονται αντιμέτωποι με δυσκολίες στην μάθηση και χρήση της γραφής και ανάγνωσης, και κατά συνέπεια στην μάθηση και απόκτηση γνώσεων. Το βασικό ερώτημα που γεννιέται είναι γιατί συμβαίνει αυτό. Ποιες είναι οι αιτίες, οι οποίες οδηγούν ένα παιδί στην δυσκολία (ή αδυναμία) στην μάθηση; Και πως μπορούν να ξεπεράσουν αυτή τη δυσκολία και να επιτύχουν στην μάθηση και απόκτηση γνώσεων όπως οι συνομήλικοί τους;
12Ιαν2012

Η παρακάτω αναφορά αποτελεί παρουσίαση της έρευνας “τα λάθη στην γραφή των παιδιών Β-Γ δημοτικού με μαθησιακές δυσκολίες” που πραγματοποιήθηκε την περίοδο 2006-2008 από τον Δρ. Μπέσσα Ανδρέα.

Η θεωρητική και πρακτική σημασία της συγκεκριμένης έρευνας πηγάζουν από την βασική ανασκόπηση της παγκόσμιας επιστημονικής βιβλιογραφίας, η οποία αποκαλύπτει την όχι απόλυτα σαφή περιοχή της επιστημονικής προβληματικής σχετικά με την φύση της εξελικτικής δυσλεξίας και τα αναπάντητα ερωτήματα σχετικά με την συμπτωματολογία και αποκατάσταση της διαταραχής. Είναι σαφές ότι οι διαφορετικές απόψεις για τον ορισμό της εξελικτικής δυσλεξίας, για την διαφοροποίησή της από τις υπόλοιπες διαταραχές που συχνά την συνοδεύουν και για τον καθορισμό της συμπτωματολογίας στην χρήση του γραπτού λόγου σχηματίζουν μια αρκετά σύνθετη ιδέα για αυτή τη διαταραχή.

[…]