Η τέχνη μπορεί να αποτελέσει σημαντικό θεραπευτικό εργαλείο για βελτίωση της ψυχικής και σωματικής υγείας, που αποτελούν αντικείμενο μελέτης πλήθους επιστημών (ιατρικής, ψυχολογίας κ.α.). Στις τέχνες που χρησιμοποιούνται θεραπευτικά συμπεριλαμβάνονται η θεραπεία τέχνης (art therapy), η μουσικοθεραπεία, η δραματοθεραπεία, η χορο/κινησιοθεραπεία, η θεραπεία με ποίηση/λογοτεχνία (Malchiodi & Crenshaw, 2014).
Αν και ιδιαίτερα χρήσιμες, οι θεραπευτικές αυτές τεχνικές λειτουργούν υποστηρικτικά των βασικών (κλασσικών) θεραπειών. Διαβάζουμε ότι οι θεραπείες μέσω της τέχνης μπορούν να υλοποιηθούν ατομικά ή ομαδικά, σε εδραιωμένους θεραπευτικούς τομείς, όπως το ιατρικό μοντέλο, η ψυχοανάλυση, θεραπεία συμπεριφοράς (Bunt, 1994). Η διεθνής έρευνα μας πληροφορεί ότι η θεραπεία μέσω τέχνης αποτελεί σημαντικό πεδίο δράσης, αφενός γιατί έχει πολλαπλή επίδραση στο άτομο, αφετέρου γιατί ως θεραπευτική διαδικασία είναι πολύ απολαυστική και δημιουργική.
Τί είναι η θεραπεία μέσω της τέχνης;
Η θεραπεία μέσω της τέχνης αποτελεί είδος θεραπείας που φαίνεται να επιδρά σε πολλούς τομείς. Φαίνεται να υποβοηθά άτομα όλων των ηλικιών σε αρκετούς αναπτυξιακούς τομείς, όπως η αυτό-εξερεύνηση (self-exploration), η επικοινωνία, η ανάπτυξη νοητικών στόχων, η κοινωνικοποίηση, η συναισθηματική επανόρθωση (Malchiodi, C. στο Malchiodi & Crenshaw, 2014), οι γνωστικές δεξιότητες, η υποκίνηση, οι δεξιότητες λόγου και ομιλίας, η μη λεκτική έκφραση, οι κοινωνικές δεξιότητες (Bunt, 1994). Εκτός από την θεραπεία, φαίνεται πως η τέχνη μπορεί να βοηθήσει ιδιαίτερα και στην διαφορική διάγνωση, αν και δεν είναι μια απλή διαδικασία (Rubin, 2010).
Πώς βοηθά η θεραπεία μέσω της τέχνης;
Η Buchalter (2004) μας πληροφορεί ότι τα παιδιά απολαμβάνουν να δουλεύουν με μια ευρεία γκάμα υλικών και χρωμάτων, ενώ και οι ενήλικες φαίνεται να ωφελούνται ιδιαίτερα από τις δημιουργικές εμπειρίες. Ειδικότερα η μουσική φαίνεται να επηρεάζει αρκετά το άτομο, λόγω των ψυχολογικών επιδράσεων που έχει, κάτι που έχει μελετηθεί από αρκετά παλιά, όπως για παράδειγμα από την Dr Chomet στο ‘The Influence of Music on Health and Life’ για την οποία μας πληροφορεί η Bunt (1994).
Φαίνεται πως η τέχνη αποτελεί μια ευχάριστη εμπειρία με σημαντικά θεραπευτικά αποτελέσματα για το άτομο, είτε αναφερόμαστε σε παιδιά και εφήβους, είτε ενηλίκους.
© Δρ. Ανδρέας Μπέσσας, PhD SLT/SPED MHA
Λογοθεραπευτής – Ειδικός παιδαγωγός
Αναφορές
Buchalter, S. I. (2004). A Practical Art Therapy. Jessica Kingsley Publishers.
Bunt, L. (1994). Music therapy: An art beyond words. In Brunner-Routledge (2nd ed.). Brunner-Routledge.
Malchiodi, C. A., & Crenshaw, D. A. (2014). Creative arts and play therapy for attachment problems. Guilford Publications, Inc.
Rubin, J. A. (2010). Introduction to Art Therapy. Sources and Resources. Routledge Taylor & Francis Group. http://library1.nida.ac.th/termpaper6/sd/2554/19755.pdf